NGV Stambomenverzameling

Ansfried II van Teisterbant (van Utrecht)[1]

Mannelijk ca. 940 - 1010  (~ 70 jaar)


Persoonlijke informatie    |    Aantekeningen    |    Bronnen    |    Alles

  • Naam Ansfried II van Teisterbant (van Utrecht) 
    Geboren ca. 940  nabij Amersfoort (NL) Zoek alle personen met gebeurtenissen in deze plaats 
    Geslacht Mannelijk 
    Recordnummer MH:I4382 
    _UPD 7 APR 2017 22:39:33 GMT+1 
    Overleden 3 mei 1010  Leusden, Utrecht, NL Zoek alle personen met gebeurtenissen in deze plaats 
    Begraven gestorven in het klooster Hohorst te Leusden Zoek alle personen met gebeurtenissen in deze plaats 
    Persoon-ID I4382  Van Kleef
    Laatst gewijzigd op 24 dec 2019 

    Vader Lambert van Leuven,   geb. 900,   ovl. 961  (Leeftijd 61 jaar) 
    Moeder Adelheid van de Betuwe,   geb. 905 
    Getrouwd 925 
    Recordnummer MH:F1126 
    _UID 58176e998ca9c1e69beb20cf307af971 
    Gezins-ID F1126  Gezinsblad  |  Familiekaart

    Gezin Hereswind (Hilsondis) van Strijen,   geb. 948,   ovl. 1 jun 994, Hilvarenbeek, Nederland Zoek alle personen met gebeurtenissen in deze plaats  (Leeftijd 46 jaar) 
    Recordnummer MH:F1129 
    _UID 58177b10cb09b1e69beb20cf307af971 
    Aantekeningen 
    • Ansfried (Ansi-Fritu betekent Vrede-Gods) werd omstreeks 940 nChr. geboren uit een adellijk Brabants geslacht als zoon van graaf Lambertus van Leuven. Als kind volgde hij opleidingen aan de domschool van zijn oom Robert (aartsbisschop van Trier) en aan die van Bruno (aartsbisschop van Keulen, gestorven 11 oktober 965). Deze laatste introduceerde zijn leerling aan het hof van diens broer, koning Otto I de Grote (936-973). Ansfried werd zwaarddrager en vertrouweling van deze koning en vergezelde hem naar Rome in 962. Otto de Grote was daarheen gezonden door paus Johannes XII om hem te helpen tegen de invallende Saracenen. Bij deze gelegenheid werd de koning door de paus tot keizer gekroond op 2 februari 962 (op 26 mei 961 was zijn zoon Otto II (973-983) reeds tot koning gekroond).

    Kinderen 
     1. Benedicta van Ringelheim,   geb. ca. 970
     2. Balderik van Kessel,   geb. ca. 978
     3. Fastradus van Hoei,   geb. ca. 978,   ovl. ca. 985  (Leeftijd ~ 7 jaar)
    Laatst gewijzigd op 24 dec 2019 
    Gezins-ID F1129  Gezinsblad  |  Familiekaart

  • Aantekeningen 
    • Ansfried werd ca. 940 geboren binnen een Lotharingse adellijke familie. Algemeen wordt aangenomen dat zijn vader Lambertus heet.[1][2][noot 1] Eerst werd hij door zijn oom Ruotbert van Trier, aartsbisschop van Trier van 931 tot 956, onderwezen in het kerkelijke en het wereldlijke recht. Daarna kreeg hij van aartsbisschop Bruno van Keulen een militaire opleiding.


      Hij trok mee met koning Otto I, toen deze in 961 Rome belegerde om zich daar tot keizer te laten kronen. Na met aartsbisschop Bruno in Italië te zijn geweest, huwde hij in 966 met Hereswint (Hilsondis, Hildewaris) en samen stichtten ze de abdij van Thorn. Van Hereswint waren mogelijk de grote bezittingen afkomstig, die de abdij later bezat in de baronie van Breda en Geertruidenberg. Hun dochter, Benedicta, werd hierin de eerste abdis. Ansfried werd graaf van Hoei en kwam bekend te staan als de ridder met het grote gevoel voor rechtvaardigheid, die met harde hand struikrovers opjoeg en in het nauw bracht. Hij werd geroemd om zijn karakter. Hij was een geletterd man, en velen kwamen daarom bij hem om raad te vragen.


      Na een huwelijk van enkele jaren legden de echtgenoten uit vroomheid de gelofte van kuisheid af. Zij maakten zich steeds meer vrij van de aardse goederen en gaven aanzienlijke giften aan de kerken en kloosters. Hereswijt trad in het klooster.


      Na de dood van zijn vrouw in 994 wilde ook Ansfried zich als eenvoudig monnik terugtrekken in een klooster, maar keizer Otto III deed een dringend beroep op hem toe te treden tot de geestelijke stand en de vacante bisschopszetel van Utrecht te bezetten. Aanvankelijk weigerde Ansfried, ook omdat hij al oud was, maar mede na aandrang van de bisschop van het prinsbisdom Luik accepteerde Ansfried de benoeming. Hij werd tot bisschop gewijd in de Dom van Aken. Daar legde hij zijn zwaard op het Maria-altaar en nam de bisschoppelijke waardigheidstekenen in ontvangst. Zijn graafschap schonk hij aan het prinsbisdom Luik. Door zijn spaarzaamheid en de grote rijkdom die Ansfried had meegebracht, groeide het bezit en de macht van zijn bisdom in deze tijd sterk. Naast een militaire carrière onder keizer Otto III diende Ansfried ook onder keizer Hendrik II, die net als Ansfried later werd heilig verklaard.


      Maar in tegenstelling tot wat in die tijd gebruikelijk was, concentreerde Ansfried zich voornamelijk op de geestelijke kant van zijn functie. De wereldlijke macht die een bisschop in zijn tijd ook bezat, interesseerde hem gaandeweg steeds minder. Zijn geloof had van hem een pacifist gemaakt. Reeds omstreeks 1000 was bij Amersfoort op zijn initiatief het benedictijnenklooster de Hohorst gesticht door monniken van Sint-Vitus te Gladbach, die hij daar een abdij en kapel liet bouwen. Zijn militaire carrière liep noodgedwongen ten eind toen hij op latere leeftijd blind werd. Zijn vroomheid dwong veel respect af. Hij had zo'n gezag als bisschop dat zelfs de Noormannen bij hun strooptochten van 1006 en 1007 de plaats Utrecht zouden hebben gespaard. Volgens de legende zagen zij uit achting voor de bisschop af van een aanval op de burcht Trecht, waarin de bevolking zich had verschanst. Toen Ansfried rond 1005 blind begon te worden, verruilde hij het fijne bisschopskleed voor een eenvoudig grof geweven kleed. Een bisschop die vaak vastte, droeg sowieso altijd een boetekleed onder zijn andere kleding. In 1006 liet hij op de Hohorst bij een beek een monnikencel bouwen. Deze plaats, later bekend als de Heiligenberg, lag aan de oostkant van een moerasachtige rivierarm (thans de Heiligenbergerbeek en het Zwanewater) op circa 20 kilometer hemelsbreed van Utrecht. De Heiligenberg met de directe omgeving heeft nu, 1000 jaar later, de status van Archeologisch Rijksmonument, vanwege aanwezigheid van de resten van het 11e-eeuwse kloostercomplex Hohorst en de resten van het 17e-eeuwse landhuis Heiligenberg. Vanaf 1006 verbleef hij afwisselend in Utrecht, waar hij zijn bisschopstaken vervulde en op de Heiligenberg, waar hij als monnik leefde. In Utrecht verpleegde hij vooral zieken. Zijn bezittingen stelde hij ter beschikking aan de armen, van wie hij er, naar men zegt, dagelijks 72 aan tafel uitnodigde. Ook is het verhaal bekend dat hij een melaatse waste, hem in zijn eigen bed te slapen legde en hem de volgende dag met schone kleren weer op pad stuurde. Zijn blindheid belemmerde hem blijkbaar niet in deze activiteiten, hij was zelfs blij dat hij door die blindheid al hier op aarde boete kon doen voor zijn zonden. Vanaf 1006 verbleef hij afwisselend in Utrecht, waar hij zijn bisschopstaken vervulde en op de Heiligenberg, waar hij als monnik leefde. In Utrecht verpleegde hij vooral zieken. Zijn bezittingen stelde hij ter beschikking aan de armen, van wie hij er, naar men zegt, dagelijks 72 aan tafel uitnodigde. Toen Ansfried zijn dood voelde naderen, liet hij zich naar de Hohorst brengen. Hier lag hij van kerstdag 1009 tot op de dag van zijn dood, 3 mei 1010, te bed. Ondanks zijn blindheid zag hij vlak voor zijn sterven een lichtend kruis in zijn kamer. Hij sloeg een kruisteken en stierf. De monniken wilden Ansfried in de abdij begraven, hij was daarvan immers de stichter en daarbij was hij in een geur van heiligheid gestorven.


      De Utrechters vonden echter dat de bisschop van Utrecht in Utrecht begraven moest worden. Toen ze hadden gehoord van Ansfrieds overlijden, kwamen ze direct met een grote, goedbewapende groep bij Benedicta om Ansfrieds lijk te halen. Benedicta wilde echter dat haar vader op Hohorst zou begraven worden en hoe de Utrechters ook smeekten, Benedicta bleef bij haar beslissing. Toen brak er echter plosteling brand uit op de heuvel waar net de sarcofaag naartoe werd gebracht. Gebruikmakend van de verwarring die daardoor ontstond, ontvreemden de Utrechters het lijk van Ansfried en brachten het in een bootje naar de overkant van de Eem. De Utrechters die niet meer in het bootje pasten, gingen er wadend en zwemmend achteraan.


      De monniken van de Hohorst zagen dit en grepen direct de wapens. Er dreigde een vechtpartij uit te breken tussen de kanunniken uit Utrecht en de monniken van de abdij. Ansfrieds Benedicta, wierp zich echter tussen de beide partijen en smeekte geen bloed te vergieten over haar vaders lijk. Ze gaf de Utrechters toestemming haar vader in Utrecht te begraven. Met een boot werd Ansfrieds lichaam over de Rijn naar Utrecht gebracht, waar hij in de Dom werd begraven.


      Bron: Wikipedia


  • Bronnen 
    1. [S1671] Van Elderen Web Site, Reinhard van Elderen, Ansfried van Henegouwen (Betrouwbaarheid: 3), 31 okt 2016.
      Toegevoegd door een Smart Match te bevestigen